اقتصاد پیش‌بینی ناپذیر یعنی اقتصاد اولویت نیست (سرمقاله پیمان مولوی در روزنامه ابتکار)
1401/01/24
اقتصاد پیش‌بینی ناپذیر یعنی اقتصاد اولویت نیست
بخشنامه وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی تیر خلاصی است بر پیکر شرکتهای معدنی و البته بازار سرمایه‌ای که آرام آرام می‌توانست به صورت طبیعی حرکت کند. ذاتا اقتصاد ایران همواره در آشوب بوده است آن هم از طرف دولت‌مردانی که حاضرند به خاطر منافع مقطعی یک وزارتخانه، منافع عمومی را نادیده بی‌انگارند و برای این کار حتما دلایل و فهرست بلند بالایی خواهند داشت و آن را مشروع جلوه خواهند داد.
پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد اصلی اساسی و مهم برای توسعه کشورهاست، چرا که سرمایه گذاران خرد و بزرگ همه با یک برنامه به آینده سرمایه گذاری‌های خود می‌نگرند و انباشت ثروت نیز در کشورهای پیش بینی پذیر همواره از کشورهای پیش بینی ناپذیر بیشتر خواهد بود.
در ایران به سبب رویکرد ساده انگارانه توسط افرادی که دانش لازم را به موارد مذکور ندارند شاهد رویکرد غیر سیستمی هستیم. به قول نسیم نیکلاس طالب این دوستان پوست در بازی Ski- i- the Game ندارند یعنی از تاثیرات تصمیم خود بر کلیت نظام اقتصادی آگاه نیستند. البته این دیدگاهی خوشبینانه است.
نکته بعدی رسیدن اقتصاد ایران به یک برزخ ذی‌نفعانه است، برزخی که در آن رشد و توسعه اقتصادی در ظاهر وجود دارد اما در باطن به سبب قدرت بسیار زیاد ذینفعان شاهد نابودی تصمیم گیری در جهت منافع عمومی هستیم. این فقط در بورس نیست در بسیاری از حوزه‌ها وجود داشته و متاسفانه وجود دارد.
نکته قابل تامل بعدی این بود که امید می‌رفت در دولت جدید بخشنامه‌ها کمتر و قبل از اعلام با تشکل‌های بخش خصوصی در تعامل باشند اما این روند متاسفانه صورت نمی‌پذیرد و شوک‌های پی‌درپی به اقتصاد ایران وارد می کند.
پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد یعنی یک ایرانی بتواند برای یک سال، سه سال و ۱۰ سال آینده خود برنامه ریزی نماید که این امر امروز شبیه به شوخی است چون هیچ فعال سرمایه گذاری در خصوص، تورم، نرخ بهره، مالیات، عوارض و… قطعیتی را شاهد نیست، این امر موجب ایستادن سرمایه گذاری خواهد شد و در کوتاه مدت و میان مدت نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص را از وضعیت بد کنونی به بدتر سوق خواهد داد.
در اقتصادی که اقتصاد اولویت باشد، پیش‌بینی‌پذیری یک رکن مهم و اساسی است.