کلاف سردرگم بازار سرمایه و اقتصاد ایران (سرمقاله دکتر پیمان مولوی در روزنامه ابتکار)
1399/11/03
کلاف سردرگم بازار سرمایه و اقتصاد ایران
درست از زمانی که کمپانی هند شرقی برای تامین منابع خود شروع به ایجاد بورسهایی کرد و تا زمانی که کمپانی های دولتی بریتانیا در سالهای ۱۸۰۰ قدر قدرت اقتصاد و تجارت بودند و بیشترشان در بورس لندن سهامشان معامله می شد تا امروز که ارزش بازار های جهانی به ۱۰۵ هزار میلیارد دلار رسیده است بیش از ۳ قرن می گذرد.
هیچ بازاری یک شبه رشد و توسعه نیافته است و بازار سرمایه ایران هم که در سال ۱۳۴۵ راه اندازی شد با فراز و فرود های زیادی روبرو بوده است. امروز بازار سرمایه با ورود حقیقی‌ها به این بازار به بیشترین میزان وابستگی به عموم مردم رسیده است و رویدادهای سال ۱۳۹۹ به خوبی در حال ایجاد یک بستر فرهنگ سازی به عموم سهامداران و البته این بار حرفه ای های بازار است گرچه این فرهنگ سازی با صرف هزینه های بزرگ صورت می گیرد.
روند بازار سرمایه در اقتصاد ایران در سال ۹۹ چند درس مهم داشت که بدون توجه بدان باز هم شاهد تکرار آن خواهیم بود:
اول: به هیچ عنوان با گفته سیاستمداران سرمایه گذاری نکنید
شاید قابل لمس ترین اتفاق سال ۱۳۹۹ که بسیار شنیده می شود عدم تطابق بین وعده های دولت به سرمایه گذاران و خروجی آن باشد، بسیاری در اقتصاد دولتی ایران (اقتصاد دولتی+خصولتی+خصوصی) با اتکا به وعده های ریاست جمهوری ،وزیر اقتصاد، مسئولان مجلس و … اقدام به ورود به بازار هستند و امروز آن سخنان را یادآوری می‌کنند، اولین درس این بود که در سرمایه گذاری نباید به رویکردهای زودگذر و کوتاه مدت دولت‌ها دل بست.
دوم: نحوه مدیریت اقتصاد ایران و دخالت‌ها تقریبا برای عموم آشکار شد اما جالب اینجاست که همین دخالت‌ها که موجب بروز این مشکلات گردیده است امروز توسط گروه‌های مالف دولت هم در حال تداعی شدن است و در اصل سیگنال اصلی رویدادهای این ماه های اخیر را کسی نگرفت که آن عدم تمکین اقتصاد ایران به مکانیزم بازار است و حال همه به دنبال ایجاد مکانیزم های خلق الساعه هستند، و متاسفانه باز هم این مکانیزم‌ها می‌تواند همین مشکلات را تکرار کند
سوم: از نکات مثبت رویدادهای اخیر واقع بینی و تاسی شاخص از ریسکهای بیرونی است، قبا در بازار سرمایه شاهد بودیم با افزایش تحریم شاخص رشد می کرد اما امروز به یمن حضور بازیگران جدید این شرای تغییر کرده است و همین روند ادامه خواهد داشت.
چهارم: بازار سرمایه تبدیل به اصلی ترین عنصر در انتخابات سال ۱۴۰۰ در بعد اقتصادی خواهد شد و این امر خود می تواند علاقه سیاستمداران برای استفاده از این اهرم را افزایش دهد که این یکی از پاشنه های آشیل بازار سرمایه است.
اما در نهایت تمام موارد اشاره شده جزوی از زنجیره حرکتی و مسیر بازار سرمایه است که اگر عبرت گرفته شود موجب رستگاری و در غیر این صورت موجب عقب افتادگی این بازار خواهد شد